GUILTY TRASHURES

Plastic pollution is everywhere. It infiltrates our landscapes, suffocates our ecosystems, and yet, somehow, remains unseen by many. It has become such a part of our environment that it is no longer really noticeable. There is litter everywhere and especially plastic. My goal with this photo series is to make the invisible visible and the ignorable unavoidable.

Feli Hansen

GUILTY TRASHURES

Plastic zwerfafval, je komt het werkelijk overal tegen. En toch blijft het op de één of andere manier onopgemerkt door velen. Het is zo’n onderdeel van onze omgeving geworden dat het niet meer echt opvalt. Overal ligt afval en vooral plastic. Met mijn fotoserie "Guilty Trashures" wil ik het onzichtbare zichtbaar maken, zodat het niet meer te negeren is.

Misschien wel het meest schrijnende aspect vind ik de apathie van de meerderheid van de bevolking met betrekking tot zwerfafval. Mensen die langs plastic afval lopen alsof het er niet is, genieten van de natuur maar de vervuiling niet (willen) zien. Als ik hen vraag of ze vinden dat er veel zwerfafval ligt, krijg ik alleen een bevestigend antwoord als er ergens een prullenbak stuk is of als er om een andere reden veel afval op één plek ligt. Maar als het gewoon rondzwerft dan ziet men het niet meer. Het is zo’n onderdeel van onze omgeving geworden dat het niet meer echt opvalt. Best absurd. Want het zorgt voor bodem-, lucht- en waterverontreiniging met desastreuze gevolgen voor al het leven op aarde.

Duik je er wat dieper in, dan zijn de statistieken namelijk echt verbijsterend. Wist je dat er alleen al in Nederland zo’n 50 miljoen kilo zwerfafval per jaar op straat en in de natuur belandt? Waarvan zo’n 75% tot 90% plastic is. Wereldwijd komt er jaarlijks maar liefst 14 miljoen ton plastic in onze oceanen terecht. De verwachting is dan ook dat er in 2050 qua gewicht meer plastic dan vis in onze oceanen te vinden is. Kan je het je voorstellen?

99% van al het plastic is gemaakt van fossiele brandstoffen. Bovendien worden bij de productie van plastic chemische additieven gebruikt om onder andere de kleur, de mate van flexibiliteit en de levensduur van het plastic te bepalen. Veel van deze additieven zijn schadelijk voor het klimaat en/of onze gezondheid. Als het plastic vervolgens in het milieu terechtkomt en afbreekt tot microplastics, kan het ook nog eens methaan en ethaan uitstoten, twee krachtige broeikasgassen.

Om nog maar te zwijgen over alle dieren die verstrikt raken in het plastic met vaak fatale gevolgen. We kennen allemaal de afschuwelijke beelden. Daarnaast zien dieren plastic afval regelmatig aan voor voedsel waardoor wel hun maag gevuld wordt maar ze geen voedingsstoffen binnenkrijgen en vervolgens verhongeren en sterven. Inmiddels hebben al negen van de tien zeevogels, één op de drie zeeschildpadden en meer dan de helft van de walvissen en dolfijnen plastic in hun maag. En sterven er jaarlijks meer dan 1 miljoen zeevogels en 100.000 zeedieren door plasticvervuiling.

En dan zijn we er nog niet. Uiteindelijk valt het plastic in steeds kleinere deeltjes uiteen tot micro- en nanoplastics en komt het in de bodem, het water en de lucht terecht. Zowel via het ecosysteem van onze voedselketen (1 op de 3 vissen die gevangen worden bevat plastic) als direct via de lucht en het water komen deze deeltjes in ons lichaam. Onderzoek naar de kwaliteit van drinkwater in Europese steden heeft aangetoond dat het water op 72% van de 18 geteste locaties plasticvezels bevat. Kortom we drinken, eten en ademen dagelijks plastic. De eerste onderzoeken wijzen op zorgwekkende gezondheidsrisico’s van microplastics in ons lichaam, zoals chronische ontstekingen en verstoringen van het immuunsysteem.

Doordat de afbraak van plastic langzaam maar constant plaatsvindt hebben we hier te maken met een tikkende tijdbom waarbij de impact van plasticvervuiling in de toekomst exponentieel zal toenemen. We hebben een cultuur gecreëerd waarin gemak belangrijker is dan verantwoordelijkheid, waarin een kort gebruiksmoment leidt tot eeuwen van afval. Er is dus echt meer bewustwording nodig, want dit probleem is groter en desastreuzer dan de meeste mensen denken.

Mijn doel met deze fotoserie is dan ook om uit te dagen, om het onzichtbare zichtbaar te maken, zodat het niet meer te negeren is.

Hoe zorg ik ervoor dat mensen zich meer bewust worden van al het schadelijke plastic zwerfafval?
Door het plastic zwerfafval esthetisch vast te leggen hoop ik dat het beeld de aandacht trekt. Op het eerste gezicht lijk je naar mooie natuur of een detail daarvan te kijken. Helaas, de schijn bedriegt, het is gewoon een stom stuk plastic.
Is dit hoe we onze natuur willen zien? Zien we hoe we onze leefomgeving aan het plastificeren zijn?

Voor het maken van deze serie had ik mezelf twee belangrijke regels opgelegd. Eén, ik moest het plastic afval zo aantreffen, verplaatsen was geen optie. Want dan kom je in een grijs gebied tussen werkelijkheid en in scène gezet. Als je begint met een cm, wordt dat een volgende keer 5 cm en voor je het weet ben je een paar meter verder. Dat grijze gebied wilde ik vermijden. Ik wilde immers wel de werkelijkheid laten zien en niets in scène zetten. Dus een beetje draaien, uitrekken, frommelen of bewegen kon wel, maar het stuk afval moest wel altijd een raakvlak houden met de oorspronkelijke plek. Dat maakte het speelveld duidelijk en benadrukt bovendien hoeveel plastic er moet liggen om deze beelden te kunnen maken.

Met *Guilty Trashures* hoop ik om de kijker te inspireren om anders naar plastic in de natuur te kijken. En om te erkennen dat kleine, alledaagse acties - het weigeren van wegwerpplastic, het schoonhouden van onze leefomgeving en het oproepen tot duurzaam beleid - kunnen bijdragen aan een structurele impact.

Ik hoop dat deze fotoserie niet zomaar een verzameling beelden blijft; maar mensen daadwerkelijk aanzet tot actie. Een herinnering dat plasticvervuiling niet het probleem van iemand anders is, maar van ons allemaal. En dat als we de schoonheid en gezondheid van onze planeet voor toekomstige generaties willen behouden, we nu in actie moeten komen.